مشکل حذف شاملو و فروغ نیست
تاریخ انتشار: ۲۴ آبان ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۵۷۹۹۶۲۴
زهیر توکلی با بیان اینکه کتابهای درسی خیلی ضعیف هستند، مشکل را ساختار نظام آموزشی می‌داند و نیاوردن شعر شاملو و فروغ در این کتاب‌ها را حاشیه‌ای عنوان می‌کند که برجسته شده است.
این شاعر و معلم زبان و ادبیات فارسی در پی انتشار فهرستی با عنوان «حذفیات کتابهای درسی ادبیات فارسی» که در فضای مجازی دست به دست می‌شود و از حذف شعر‌ها و داستان‌هایی از ادبیات معاصر و کلاسیک و جایگزین کردن متن‌هایی دیگر حکایت دارد، اظهار کرد: در کتابهای درسی ادبیات دوره جدید متن‌هایی آورده‌اند که خیلی ضعیف‌اند.
بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
او درباه حذف داستانی از غلامحسین ساعدی هم بیان کرد: داستان «گاو» ساعدی واقعا برای دانش‌آموزان غیرجذاب بود، حتی در مدرسه‌های ممتاز و دانش‌آموزانی هم که خانواده‌های اهل کتاب دارند، با آن ارتباط برقرار نمی‌کردند. این داستان، داستان مناسبی نبود.
توکلی اظهار کرد: اینکه گفته می‌شود اراده‌ای از پیش تعیین‌شده برای حذف نام روشنفکران از کتابهای درسی وجود داشته، به نظرم چنین چیزی در کار نبوده است، زیرا در کتابهای درسی از نیما، اخوان و سهراب شعر هست و این‌طور نیست که از روشنفکران شعر و یا متنی نباشد. مسئله این است که کتابهای درسی ضعیف تألیف می‌شوند، اما اینکه فکر کنید جریان ایدئولوژیکی وجود دارد که از بالا فشار می‌آورد که این شعر‌ها نباشد، این‌طور نیست. البته ممکن است روی تک‌وتوکی از چهر‌های معاصر حساسیت‌هایی وجود داشته باشد، اما اینکه گفته شود جریان حساب‌شده‌ای هست که از بالا ابلاغ کرده روشنفکران را حذف کنید، غلط است.
او سپس با تأکید بر ضعیف بودن کتابهای درسی بیان کرد: مهمترین ضعف این کتاب‌ها این است که بخش تاریخ ادبیات را حذف کرده‌اند؛ مثلا متنی از «بهارستان» جامی آمده که هیچ توضیحی ندارد، اینکه جامی چه کسی بوده و «بهارستان» چه کتابی است. مهمترین آسیب کتابهای درسی جدید، حذف توضیحات تاریخ ادبیات است، یعنی هیچ بیوگرافی‌ای وجود ندارد تا دانش‌آموزان بدانند صادق هدایت، محمدعلی جمالزاده، حافظ، سعدی و عطار که بوده‌اند. این ضعف مهم‌تر و بزرگ‌تر از این است که دانش‌آموری «گاو» ساعدی را بخواند یا نخواند.
این شاعر درباره اینکه حذف متن‌ها چقدر بر سلیقه ادبی دانش‌آموزان تأثیر می‌گذارد، گفت: دفتر تألیف تصمیم‌گیرنده نیست؛ دانش‌آموز کشش ندارد. دانش‌آموزان کشش همین کتاب را هم ندارند تا بخوانند. مشکل فراتر از این حرف‌هاست، اما یک مشت آدم کوته‌نظر فکر می‌کنند اگر شعر احمد شاملو و فروغ فرخزاد را در کتابهای درسی بیاورند مشکلات حل می‌شود. این‌ها نمی‌فهمند که مشکل ساختاری است. مانند این است که بنایی از زیرساختش مشکل دارد و شما بگویید چرا پنجره‌اش این مدلی است. دانش‌آموزان کشش همین کتاب درسی را هم ندارد.
او درباره چرایی این موضوع گفت: دفتر تألیف باید به سلیقه معلمان و دانش‌آموزان نگاه کند. معلمان اصلا حوصله ندارند؛ معلمی که شغل دوم دارد و مسافرکشی می‌کند به کتاب درسی توجهی ندارد. یا دانش‌آموزی که می‌خواهد سر به تن آموزش و پرورش و معلم نباشد و فقط می‌خواهد به نوعی از کنکور رد و در دانشگاه قبول شود و از طرف دیگر امیدی به آینده‌اش ندارد، نه شاملو برایش اهمیت دارد و نه قزوه. موضوع این‌ها نیست که بُلد کرده‌اند؛ این‌ها حاشیه است. اصل کار این است که این شیوه تعلیم و تربیت مبتنی بر آزمون و کنکور با تعداد درس‌ها و سال‌های زیاد منسوخ شده است و دیگر جواب نمی‌دهد.
این شاعر و معلم با تأکید بر اینکه مشکل اصلی در ساختار نظام آموزشی است، بیان کرد: دانش‌آموز مدرسه می‌آید، اما نمی‌داند چرا باید این درس‌ها را بخواند و این درس‌ها به چه دردش می‌خورد. اصلا درس عروض و قافیه به درد دانش‌آموز رشته انسانی می‌خورد؟ حالا می‌پرسند چرا شاملو حذف شده است؟ ۹۰درصد دانش‌آموزان علوم انسانی نمی‌خواهند در دانشگاه ادبیات بخوانند. کسانی که سراغ رشته ادبیات می‌روند به عروض و قافیه نیازی ندارند، پس چرا عروض و قافیه در دبیرستان تدریس می‌شود؟ مشکل این است که دانش‌آموز نمی‌داند برای چه درس می‌خواند، به اجبار مدرسه می‌آید، به اجبار درس می‌خواند، به اجبار کنکور می‌دهد و به اجبار دانشگاه می‌رود و لیسانس می‌گیرد و بعد می‌خواهد ببیند چه‌کاره می‌خواهد بشود. این نظام آموزشی تعطیل است و برایش فرقی نمی‌کند از احمد شاملو شعری بیاوری یا از علیرضا قزوه و علی معلم.
او ادامه داد: مشکل این‌هاست. حالا هرچقدر هم کتاب درسی را جذاب کنید، فرقی نمی‌کند. زمانی که وضعیت معیشتی معلم خراب است و آخر ماه هشتش گرو نه‌ش است، انتظار دارید برای معلم مهم باشد که در کتاب درسی شعری از شاملو آمده یا علی معلم؟ این معلم فقط می‌خواهد درسش را بدهد و برود. مشکل ما این‌ها است. مشکل این نیست که اتاق فکر و توطئه‌ای وجود داشته و از بالا اعلام کند که حق ندارید شعر فلانی را در کتاب درسی بیاورید. چنین چیزی نیست.
زهیر توکلی سپس اظهار کرد: در کتاب درسی جدید، شعر ضعیفی درباره شهید حججی آورده‌اند؛ درست است که شاعرش قوی است، اما شاعر قوی هم ممکن است شعر ضعیف بگوید. یا از این همه کار قشنگی که مرحوم نادر ابراهیمی نوشته، بخشی از رمان سفارشی او را درباره امام خمینی (ره) آورده‌اند که متن ضعیفی است. البته این متن در کتابهای قدیم هم بود که اشتباه است. مرحوم ابراهیمی در این کتاب خواسته امام خمینی را بالا ببرد، اما ناخودآگاه مدرس را کوبیده است. نادر ابراهیمی کتاب «آتش بدون دود» و «چهل نامه عاشقانه به همسرم» را دارد؛ چرا از این‌ها نیاورده‌اند؟
او در پایان با تأکید بر اینکه در حوزه دفاع مقدس متن‌های ضعیفی انتخاب کرده‌اند، گفت: اگر دفتر تألیف کتابهای درسی سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی بی‌خیال حوزه دفاع مقدس شود و چیزی نیاورد بهتر است. من از این‌ور انتقاد دارم. من از اینکه چرا از احمد شاملو و فروغ فرخزاد شعری نیاورده‌اند، انتقاد ندارم، زیرا دانش‌آموزی که ادبیات دوست داشته باشد، اولین کسانی که سراغ‌شان می‌رود این شاعران هستند. اما ادبیات پایداری و مقاومت جنبه ملی دارد و دانش‌آموزان باید با آن آشنا شوند. ضرر اینکه دانش‌آموز با ادبیات پایداری با متن‌های ضعیف آشنا شود بیشتر از این است که دانش‌آموز با شاملو در کتاب درسی آشنا نشود. این متن‌هایی که از حوزه ادبیات دفاع مقدس در کتاب‌ها آورده‌اند بیشتر مایه آبروریزی است، زیرا ضعیف‌ترین و غیرجذاب‌ترین متن‌های ممکن را انتخاب کرده‌اند.
منبع: عصر ایران
کلیدواژه: شاعر ادبیات کتاب فارسی
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.asriran.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «عصر ایران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۵۷۹۹۶۲۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
موزه نادر، خانه‌ای برای ادب‌ورزی/ مهمانی هر روز هفته با یار مهربان
گروه فرهنگ و جامعه خبرگزاری علم و فناوری آنا، ونوس بهنود- در گوشه‌ای از اراضی عباس‌آباد یادگاری از نویسنده نامدار‌ایرانی برجای مانده که به تعبیر کسانی که او را می‌شناسند نه تنها باید آثارش را با شور مزمزه کرد بلکه باید نگاهش به زندگی را زیست.نادر ابراهیمی همچنان در کنار کتاب‌دوستان است.
متولد 1315 و متوفی در سال1387. فارغ التحصیل رشته زبان انگلیسی از دانشگاه تهران. نویسنده، داستان نویس، مترجم، فیلمساز و پژوهشگر. القابی که به خودی خود موجب نشده است تا خیل عظیمی از جوانان امروز و دیروز به آثار نادر ابراهیمی روی بیاورند. از سال 98 که بخشی از لوازم شخصی و کتب وی در گوشه‌ای از خانه شعر و ادبیات به نمایش در آمد، فضا نیز برای معرفی هر چه بیشتر او به علاقه‌مندان به کتاب فراهم شد.
بعد از فوت این نویسنده به همت و پیشنهاد همسرش فرزانه تهرانی مقدم آثار وی در خانه شعر و ادبیات موزه‌ای را از آن خود ساخت. هر چند شیوع کرونا موجب شد تا رونق این مجموعه کمی با تأخیر مواجه شود اما در نهایت خانه‌ای برای نادر ابراهیمی شکل گرفت تا زمینه‌ساز معرفی هر چه بهتر وی باشد.
5 هزار جلد کتاب از کتابخانه شخصی
موزه نادر ابراهیمی یک کتاب درس است. اشیا بی‌جانی که هر یک بخشی از زندگی و عقاید نویسنده کرمانی را نمایان می‌سازد، جانی تازه به رگ‌های بازدیدکننده می‌بخشد.این مجموعه تداعی چگونه زیستنی است که نادر در کتابهای خود تلاش می‌کرد به مخاطب انتقال دهد. وی که از 15 سالگی نوشتن را آغاز کرد در «چهل نامه کوتاه به همسرم»، «بار دیگر شهری که دوست می‌داشتم»، «خانه‌ای برای شب»، «ابن مشغله» و «ابوالمشاغل»، «یک عاشقانه آرام»، «مردی در تبعید ابدی» ، «آرش در قلمرو تبعید»، «بر جاده‌های آبی سرخ» و «تضادهای درونی» نظر عموم مردم و اهالی شعر و ادب را به خود جلب کرد و جوایز متعددی را از آن خود ساخت.
علاوه بر معرفی آثار وی در‌این مجموعه، 5 هزار جلد از کتابخانه شخصی شاعر و نویسنده جانمایی شده است. اما این‌ها نیز به تنهایی گویای عقاید متعالی وی نیست. لوازم شخصی و نوع زندگی منظم، همراه با برنامه ریزی و تربیت اخلاقی و فکری بازدیدکننده را متوجه خلأ‌هایی می‌سازد که در تکاپوی زندگی روزمره به فراموشی سپرده است. نادر ابراهیمی با انضباط و تعهد و به قول خودش عشق و‌ایمان، آثاری را به جای گذاشته که چندین نسل از کتاب دوستان ایرانی را سیراب کرده است.در لوح‌های تقدیر و جوایز ملی و بین‌المللی توجه کارشناسان و خبرگان داخلی و خارجی به آثار او دیده می‌شود. بر خلاف شعرا و نویسندگان دیگر، موزه نادر ابراهیمی در خارج از خانه وی دایر شده و با‌این وجود آن ارتباط معنوی با نویسنده در آثار وی برقرار است.
توجه به تربیت کودکان
دو ساعت ورزش، 30 صفحه خواندن متن، یک ساعت خدمت و عبادت، یک ساعت بازی با رایکا(دخترش).
این برنامه روزانه که در پانویس آن آمده مهربانی، ادب،ایمان، آرامش، طهارت، پرهیز، کار، کار، کار، کار، گویای توجه نویسنده به تربیت قلبی و فکری خود است.
در عین حال از خدمات نادر ابراهیمی به یادگار گذاشتن کتابهای ارزنده ویژه کودکان و نوجوانان بود. کتبی مانند «دور از خانه»، «کلاغ‌ها»، «سنجاب‌ها» و «قصه گل‌های قالی» . فعالیت حرفهای وی برای ادبیات کودک با تأسیس موسسه «همگام با کودک و نوجوان» آغاز شد که بعدها این مجموعه عنوان ناشر برگزیده آسیا و ناشر برگزیده نخست جهان را کسب کرد.
وی همچنین تصویرگری کتب کودک از جمله کتابهای «راه دور»، «گل هفت رنگ»، و «ما بوته گل سرخ را از خواب بیدار کردیم» در کارنامه وی می‌درخشد.
در عین حال که نادر ابراهیمی آثار درخشانی برای کوچک و بزرگ خلق کرده است بخشی ازفعالیتش نیز مربوط به نوشتن فیلم نامه‌ها اختصاص داشت. می‌توان به فیلمنامههای «آخرین عادل غرب» و «صدای صحرا»، «روزی که هوا‌‌ایستاد»، «سفرهای دور و دراز‌هامی و کامی‌در وطن» نیز اشاره داشت.
غربتی پرمعنی
نادر ابراهیمی یکی از فاتحان قله ادبیات فارسی است. صعود بر قلب مخاطب و پا نهادن بر موانع و سخت کار کردن از ویژگی‌های آثار خلق شده نویسنده برگزیده ادبیات داستانی است. اما به مانند بسیاری از چهره‌های فرهنگی و هنری غربتی پرمعنی همچون غباری بر روی آثار وی نشسته است. در وضعیتی که خلأ معنی و محتوا در کتاب و در آموزش عمومی بیداد می‌کند، آثار نویسندگانی چون نادر ابراهیمی آنچنان که باید دستاویز تربیت روحی و فکری جامعه نیست.
در واقع به جای معرفی چهره‌هایی همچون ابراهیمی،این خود علاقه‌مندان به کتاب هستند که جستجو کرده و پی به گنجینه‌های فکری آنها می‌برند. هر چند باید اقدام همسر شاعر را در زنده نگه داشتن ظرفیت تربیتی نادر ابراهیمی‌‌پاس داشت اما شعرا و نویسندگان بیش از‌این‌ها می‌بایست مورد توجه قرار گرفته و آثارشان دستمایه تولید آثار هنری دیگر باشد.
کتابخانه کودک و نوجوانی که از آثار‌این نویسنده سهمی ندارد یا صنعت سینمایی که فیلمنامههای وی را در گوشه‌ای بایگانی کرده است و امروز از ضعف فیلمنامه گله و شکایت دارد و گردهمایی‌های فرهنگی که از قدرت و آموزه‌های فکری نویسندگانی چون او بی‌بهره است، به منزله جهالت و بی‌توجهی به میراث معنوی است. نویسنده سال‌ها و دهه‌ها از عمر خود را با دقت و تلاش مستمر برای نوشتن کتاب و فیلمنامه صرف کرده است، پژوهش کرده و هر آنچه لازم بوده و لازم دیده را در کتب خود آورده است و امروز نباید صرفاً، کتاب یک عاشقانه آرام وی به عنوان کادوی عشاق به یکدیگر مورد توجه قرار گیرد.
مهمانی هر روز هفته یار مهربان
خانه شعرا و نویسندگان منزلگاه گنجینه‌های معنوی و فکری ماست اگر سری نزنیم گرد غفلت بر روح و روانمان خواهد نشست و ما را از اصلمان دور خواهد ساخت.
رئیس خانه شعر و ادبیات در خصوص معرفی آثار فاخر ادبیات ایرانی در این مجموعه و در خانه موزه نادر ابراهیمی به خبرنگار آنا گفت: در همه دنیا کتاب و ادبیات دو موضوع تنیده در هم است و 70 درصد کتابهای منتشره در دنیا به ادبیات مرتبط است. با این پیش فرض ما هر روز برنامه داریم. شنبه‌های روایت‌خوانی، یکشنبه‌های مثنوی‌خوانی، دوشنبه‌های شعر و سه شنبه‌های داستان.
مهدی قزلی تاکید کرد: علاقه‌مندان می‌توانند به صورت رایگان در‌این نشست‌ها شرکت کرده و لذت خواندن را تجربه کنند. حتی نویسندگان می‌توانند کتاب های خود را در‌این جلسات خوانده و نظر عموم را دریاف کنند.
وی با اشاره به خواندن کتاب همراه با حضور نویسندگان اضافه کرد: در کتابخانه نادر ابراهیمی هم که نوعی از قفسه باز است افراد می‌توانند در محل مطالعه کنند و حتی می‌توانند کتاب های ارزشمند این نویسنده را بخوانند.
رئیس خانه شعر و ادبیات به تولید ویدیو و محتواهایی جهت درج در شبکه های اجتماعی و حتی معرفی کتاب‌ها از طریق صدا و سیما اشاره کرد و گفت: به عنوان مثال برنامه‌های 10 کتاب که در دهه فجر با هدف معرفی 10 کتاب مرتبط با انقلاب اسلامی برگزار شد و یا برنامه «کتابم» که معرفی 34 کتاب توسط نویسندگان در دوره قبلی نمایشگاه کتاب بود.
وی به معرفی 80 کتاب در نمایشگاه کتاب امسال اشاره کرد و گفت: در معرفی آثار خوب و یا آینده دار تمامی ظرفیت خود را به کار بسته‌ایم. ضمن اینکه ما در حوزه نشر فعالیت نداریم و هدف معرفی کتاب‌ها است و به جای چاپ و نشر به دنبال کتابخوانی هستیم.
قزلی معتقد است به اندازه کافی کتاب خوب برای خواندن داریم و همچنان کتاب‌هایی نوشته می‌شود که ارزش خواندن را داشته باشد. به دلیل افزایش کمیت کتاب‌ها پیدا کردن کتاب خوب سخت شده است. در گذشته فقط افراد حرفهای در حوزه نشر کتاب فعالیت داشتند امروز هر فردی قادر به چاپ کتاب خوب است.
رئیس خانه شعر و ادبیات این وضعیت را اقتضای زندگی امروزی دانست و گفت: ما در دوره تلاطم اطلاعات هستیم. کتابهای زیادی برای خواندن است و هدف ما معرفی کتابهای مناسب برای تمامی اقشار است و‌اینکه بتوانیم کمک حال کسانی باشیم که به دنبال مطالعه کتاب هستند و تلاش می‌کنیم به این سوال پاسخ دهیم که کدام کتاب برای کدام مخاطب مناسب است.
انتهای پیام/
جاده کندوان یک طرفه شد